W obliczu stale rosnącej konkurencji na rynku krajowym i międzynarodowym firmy poszukują rozwiązań, które pomogą im na rozwój działalności, a nierzadko na przetrwanie na rynku. Zapewnienie wysokiej jakości produktów lub usług oraz rzeczowa analiza kosztów, w tym również kosztów jakości to dwa zagadnienia bez których niemożliwe jest obecnie skuteczne funkcjonowanie firmy.

Brak jest dokładnej definicji kosztów jakości. Pojęcie to jest terminem umownym, gdyż nie występuje w teorii kosztów. Koszty jakości można określić jako całość nakładów lub strat poniesionych przez organizację przy wytwarzaniu i sprzedaży produktów lub świadczeniu usług o odpowiedniej jakości. Z całą pewnością można również przyjąć, że koszty jakości stanowią część kosztów własnych wytworzenia, która może być źródłem obniżenia kosztów produkcji wyrobu.

Również normy ISO serii 9000 nie definiują pojęcia kosztów jakości. Znajdujemy w nich jedynie zalecenia dotyczące określania, zbierania i analizowania danych o przydatności i skuteczności systemu oraz wykorzystania tych danych do ciągłego doskonalenia skuteczności funkcjonującego systemu zarządzania jakością.

Organizacje najczęściej dzielą koszty jakości na cztery podstawowe grupy, które poddają analizie i dążą do ich optymalizacji. Są to:

• koszty zapobiegania,
• koszty badania i oceny,
• koszty niezgodności wewnętrznych,
• koszty niezgodności zewnętrznych.

Tak ujęte koszty organizacja jest w stanie w miarę precyzyjnie oszacować.
Specyficznym, a jednocześnie bardzo istotnym rodzajem kosztów, są utracone korzyści wynikające z braku zdolności organizacji do zrealizowania oczekiwań potencjalnych klientów. Bardzo często wynika to z nieskutecznego systemu zarządzania.

Jakże trafnym jest wiec stwierdzenie:

Jakość kosztuje – brak jakości kosztuje jeszcze więcej

Zaprojektowanie, wdrożenie, certyfikowanie i doskonalenie systemu zarządzania jakością zgodnego z wymaganiami normy PN-EN ISO 9001 pozwoli na takie uporządkowanie działalności we wszystkich procesach i obszarach działalności firmy, aby zminimalizować nieuniknione koszty jakości.

Celem jest obniżenie ogólnych kosztów jakości zwłaszcza w zakresie kosztów niezgodności (szczególnie zewnętrznych) przy racjonalnym poziomie kosztów zapobiegania oraz badań i oceny.